Türk Dünyası ve Türkçe Öğretimi

ATASEVEN, Yusuf (2023). Bir Yazma Arasında İki Cenknâme/Selâsil Kalesi ve Tabut Cengi. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 168 s.

Sümeyye Kısacıkoğlu — 2024-12-31

Karaman’da Saçı (Kansız Kurban) Geleneğine Yönelik Bir Saha Araştırması

Meltem Öksüz — 2024-12-31

İnsanoğlu tarih boyunca çeşitli amaçlarla birtakım ritüeller gerçekleştirmiştir. Ritler düzenlenişlerine göre çeşitli aşamalardan oluşur. Geçiş dönemi ritleri, kriz dönemi ritleri ve takvimsel ritlerin ayrılmaz bir parçası olan kurban bu uygulamalardan birisidir. İlk şekilleri ve amaçlarıyla organize edilmeseler de eski dönemlerden beri düzenlenen ritüellerin kalıntıları günümüzde farklı şekillerde yaşamaya devam eder. Kurban da günümüzde birçok ritüelin içerisinde yaşamını sürdürür. Bu çalışmada öncelikle Türk kültürü çerçevesinde kurban kavramı, kurbanın çeşitleri ve nitelikleri ele alınacak, daha sonra Türklerde kansız kurban uygulamalarının dönüşümü ve devamlılığı Karaman ilinde sürdürülen pratikler üzerinden ortaya konmaya çalışılacaktır.

Harezm Türkçesi Eserlerinde Geçen Eşya Adları ve Bu Adların Etimolojisi

Merve Baloğlu Türkel — 2024-12-31

Türk dili geçmişten günümüze, tarihî süreç içerisinde göç, savaş vb. nedenlerle farklı coğrafyalara yayılmış ve farklı gelişim çizgisi göstermiştir. Türkçenin yayıldığı alanlardan biri de Harezm bölgesidir. Bu bölgede 13. yüzyılda ortaya çıkan Harezm Türkçesi, yüzyıla kadar varlığını devam ettirmiştir. Harezm Türkçesinin en karakteristik özelliği bölgede farklı etnik unsurların bir arada bulunması nedeniyle karma bir dil yapısına sahip olması ve bir geçiş dili özelliği göstermesidir. Bu dönemin karma dil yapısı, Harezm Türkçesinin söz varlığını da zenginleştirmiştir. Bu söz varlığı içerisinde eşya adları da önemli bir yer tutmaktadır. Çalışmada, Harezm Türkçesi eserlerinde geçen eşya adlarına ve bunların etimolojisine yer verilmesi amaçlanmaktadır. Türk dilinin farklı dönemlerinde geçen eşya adları üzerine çalışmalar yapılmasına rağmen Harezm Türkçesinin bu açıdan incelenmemiş olması çalışmanın özgünlüğünü teşkil etmektedir. Çalışmada tarama yöntemi kullanılarak dönem eserlerinde geçen söz varlığı önce fişlenmiş daha sonra ise tasnife tabi tutulmuştur. Dönemin Mukaddimetü’l Edep, Kısasu’l-Enbiya, Mu’înü’l-Mûrîd, Husrev ü Şîrîn, Nehcü’l-Ferâdis, Sirâcü’l- Kulüp adlı eserleri ele alınmış ve eserlerin dizin kısmındaki eşya adları taranmıştır. Tespit edilen eşya adlarının etimolojisinde Sır Gerard Clauson, Tuncer Gülensoy ve Hasan Eren adlı araştırmacıların sözlüklerinden yararlanılmıştır. Tespit edilen terimler işlevlerine göre kendi içerisinde tasniflenmiştir. Sözcükler etimolojik olarak; Arapça, Farsça, Türkçe, Yunanca ve Moğolca olmak üzere belirtilmiştir. Böylece Harezm döneminin (13-15.yy) sosyal ve ekonomik hayatına eşya adları vasıtasıyla bir pencere aralanması amaçlanmaktadır.

Abdulla Kahhar- Özbek Edebiyatının Gerçekçi Yazarı

Akbar Jumanov — 2024-12-31

Bu yazıda Özbek edebiyatında eşsiz “kısa öyküler ustası” olan Abdulla Kahhar’ın çalışmaları anlatılmaktadır. Abdulla Kahhar’ın ölümünden sonraki eserlerinin yeni basımı ve “Gençler ile Sohbet” adlı eserin yayınlanmasıyla ilgili bilgilere yer verilmektedir. Yeni yayımlanan kitaplarda, yazarın yeni kitaplarını yayınladıkları ve araştırma olarak inceledikleri için eşi ve öğrencilerinin hizmetleri özel övgüyü hak etmektedir. Bu makale, Sovyet iktidarının zamanındaki haksız şiddeti gözler önüne sermektedir. Özbekistan'ın bağımsızlığından sonra Abdulla Kahhar'ın çalışmalarına devlet düzeyinde dikkat çekildi, hatta Abdulla Kahhar adına Ev Müzesi açıldı, yazarın adı önemli yerlere, okullara, sokaklara verildi.