Türk Dünyası ve Türkçe Öğretimi

YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KULLANILACAK METİNLERİN SEVİYESİNİ BELİRLEME: KARsın

Sehel KARŞILAYAN — 2023-12-29

Yabancılara Türkçe Öğretiminde metin kullanımı önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden bu alanda kullanılmak üzere edebî metin sadeleştirmeleri yapılmıştır. Ancak yapılan çalışmalar yeterli düzeyde değildir. Sadeleştirme işleminin zaman alması sebebiyle alternatif yollar aranmıştır. Bu süreçte Yabancılara Türkçe Öğretiminde kullanılan Seviye Tespit Sınavlarının yeterliliğini ölçmek için geliştirilen KARsın Yeterlilik Programı ile karşılaşılmıştır. KARsın’ın soru incelemesi dışında metinlerin söz varlığını belirlediği ve Yabancılara Türkçe Öğretimi alanındaki kurlarla uyumunu kullanıcıya sunduğu görülmüştür. Cemile ve Dokuzuncu Hariciye Koğuşu kitaplarının Yabancılara Türkçe Öğretiminde kullanılabilirliği tespit edilmek istenmiştir. Bu sebeple bu kitaplar KARsın’a yüklenmiş ve bazı veriler elde edilmiştir. KARsın’dan çıkan sonuçlara göre Yabancılara Türkçe Öğretiminde kullanılan Ak Başat, Gazi ve Yedi İklim kitaplarıyla dil öğrenen bir öğrenicide bu iki kitabın nasıl bir karşılık bulacağı önceden tespit edilmiştir. Bu konuda çalışma yapmak isteyen araştırmacıların KARsın’la farklı metinlerin seviyelerini belirleyerek metin havuzu kaynağı oluşturulmasına katkı sağlamaları temenni edilmektedir.

TÜRKİYE’DE ORTAOKULDA ÖĞRENİM GÖREN YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERİN YAZILI ANLATIMLARINDAKİ HATALARIN ANALİZİ: KONYA ÖRNEĞİ

Hatice AKTAŞ — 2023-12-29

Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin ve öğretenlerin sayısı gün geçtikçe artmakta ve önem kazanmaktadır. Türkiye’de öğrenim gören yabancı öğrenciler yabancı dil olarak Türkçeyi öğrenirken konuşma ve dinleme becerilerinde başarılı olmaktadırlar. Yazma becerisinde ise birtakım problemlerle karşılaşmaktadırlar.

Yabancı dil öğretiminde yazma becerisi diğer becerilerin içerinde bir zincirin son halkası olarak görülmektedir. Kişinin yabancı dili iyi konuşması veya dinlediğini anlaması dili bildiği anlamına gelmez. Kişinin kendini yazılı olarak da anlatması şarttır. Yazmanın yabancı dil olarak öğretimindeki önemine karşın Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullardaki yazma becerisinin düşük düzeyde olması alfabe farklılığı, yazma alışkanlığının güdülenmemesi, yazmada öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere yeterince ilgi ve yardımın edilmemesi ve en önemlisi de dil sorunundan kaynaklandığı söylenebilir. Bu durum öğretim sürecinin başında öğrencilere zahmetli bir çalışma olarak gösterilmeden küçük yazma çalışmalarıyla motivasyonları arttırılabilir.

Bu araştırma 2019-2020 eğitim öğretim yılında Konya merkez Karatay ilçesinde bulunan MEB’e bağlı ortaokullarda (5, 6, 7, 8) öğrenim gören 332 yabancı öğrencinin yazılı anlatımlarında yaptıkları hataların nedenini belirlemek ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu araştırma kapsamında okullarda öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarının sözcük-anlamsal, biçim-söz dizimsel, yazım, ses ve noktalama yanlışları yaptığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yazılı Anlatım, Yazma Hataları.

DİL BİLİMİNDE BİRBİRİNE KARIŞTIRILAN İKİ KAVRAM: EŞ ADLILIK VE EŞ SESLİLİK

Kerim TUZCU — 2023-12-29

Bir bilim dalının ilerlemesi, o dalın içinde tutarlı, düzenli ve evrensel bir bilgi birikimi oluşturması anlamına gelir. Aynı zamanda bu terimler, dilin evrensel ve kültürel özelliklerini ortaya koyar ve dilin bilimsel olarak incelenmesinin bir aracıdır. Türkçede, Dil Bilimi üzerine çalışan birçok araştırmacının, ilgili terimleri kullanırken farklı yaklaşımlar benimsedikleri görülmektedir. Bu farklılıklar, Dil Bilimi terimlerinin Türkçede oturmuş ve standart hale gelmiş olmamasının bir göstergesidir. Bu çalışmada, 'eş adlılık' ve 'eş seslilik' terimleri üzerinde durulmaktadır, bunların birbirine karıştırılma eğilimi göstermektedir. Ortaöğretimden başlayarak yükseköğretim kurumlarında kullanılan birçok ders aracında bu terimlerin karıştırıldığı ve birbirinin yerine kullanıldığı görülmüştür. Bu durumun temel nedeni, Türkçenin sesçil bir alfabeye sahip olmasıdır; yani bir kelimenin yazıldığı gibi okunması ve okunduğu gibi yazılması, eş seslilik ile eş adlılık arasındaki ayrımı belirsiz kılar. Sesçil alfabe, her sesin bir harfle ve her harfin bir sese karşılık geldiği bir yazı sistemidir. Eş seslilik, anlamları ve yazılışları farklı olmasına rağmen iki veya daha fazla kelimenin aynı şekilde telaffuz edildiği durumu ifade eder. Eş adlılık ise anlamları farklı olmasına rağmen yazılış ve telaffuzları aynı olan kelimeler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Dolayısıyla eş adlılık ve eş seslilik terimlerinin tamamen farklı kavramlar olduğu ve birbirinin yerine kullanılmasının bilimsel bir tarafının olmadığı görülmektedir.

YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE NASRETTİN HOCA FIKRALARININ KÜLTÜR AKTARIMINDA KULLANILMASI

Şerife AKSU — 2023-12-29

Bu çalışma daha önce hazırlanmış olan “Nasrettin Hoca Fıkralarının Yabancılara Türkçe Öğretiminde Orta Türkçe (B1-B2) Seviyelerinde Kullanılması”(Aksu,2023) adlı yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Çalışmanın problem durumu Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi bünyesinde bulunan TÖMER’de eğitim alan B1-B2 öğrencilerine “ Eşeğe Kim Binecek” adlı fıkranın okutulup hazırlanan soruların cevaplanmasıyla ortaya çıkmıştır. Farklı ülkelerden gelen(Nijerya, Kamerun, Somalı, Kırgızistan, Özbekistan, Suriye, Tacikistan, Kamerun) ve B2 seviyesini tamamlayan 20 öğrenci üzerinde denenmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin sorulara cevap veremediği, fıkra içinde geçen deyim ve atasözlerini anlayamadıkları görülmüştür.

TÜRKÇENİN TEMEL SÖZ VARLIĞI AÇISINDAN EĞİTİM KONULU ATASÖZLERİ VE KELİME SIKLIĞI

Oğuz KILINÇ — 2023-12-29

Sözcükler gelişi güzel kullanımlar değildir. Ait oldukları toplumlara ait izler barındıran canlı bir ruhtur. Bir dilin temel söz varlığını oluşturan en önemli unsurların başında atasözleri gelmektedir. Atasözleri, içerisinde barındırdığı derin anlamları öz şeklinde verebilmesi
haysiyetiyle asırlardır yol gösterici vaziyette kullanılagelmiştir. Bu yönüyle eğitimle yakın ilişki içerisinde bulunan atasözleri hem toplumu hem de bireyi doğruya ulaştırma gayesini üstlenmiştir.
Atasözlerinde ifade edilen durumlar bir nevi tecrübe aktarımı şeklinde önleyici, yol gösterici eğitim yöntemleridir. Bu anlamda toplumların eğitim felsefelerini ortaya koyan önemli unsurlardır.

Bu çalışmada Türkçenin söz varlığı açısından eğitimle ilgili atasözleri ve bunlardaki kelime sıklığının ortaya konulması amaçlandı. Bu sayede millî eğitim sistemimizin oluşmasında, kültürel kodların muhafazasında ve bunların ifade edilişinde atasözleri özelinde söz varlığının önemine dikkat çekmeye çalıştık. İncelediğimiz eğitimle ilgili 167 atasözünde, eğitimli insanların övüldüğü, bazı özelliklerin doğuştan geldiği, erken yaştaki eğitimin daha etkili olacağı, rol model oluşturmada aile ve çevrenin önemi üzerinde durulmuş; atasözlerini oluşturan sözcüklerin sıklık analizinde 398 sözcüğün toplamda 843 kez tekrar edildiği görülmüş, “eğitim” sözcüğünün “yol, terbiye, cahil, alim, bil-, söyle-, ol-” sözcükleriyle anlamsal ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir.

1940-1960 ARASI DERGİCİLİĞİMİZE BİR BAKIŞ VE EDEBİYAT DÜNYASI

Emel TİMUR — 2023-12-29

Dergiler, yayınlandığı dönemde geniş kitlelere hitap eden, olayları faklı yönlerden ele alan, geçmiş dönemlere siyasal, kültürel, sanatsal, düşünsel ve toplumsal yönden ışık tutan ürünlerdir. Tanzimat dönemi ile edebiyatımıza giren dergiler o zamandan sonra sürekli rağbet görmüştür. Tarihimizi incelerken dergiler bize zengin içerikler sunmuştur. Yayınlandığı döneme göre farklı misyonlar üstlenen dergilerin bazıları uzun zaman varlığını sürdürürken bazıları da yolculuğunu kısa sürede sonlandırmıştır. 1948 yılında yayınlanmaya başlayan Edebiyat Dünyası dergisi de 26 sayı yayınlandıktan sonra yazın tarihimizde yerini almış bir dergidir. Bu çalışmada 1940-1960 arası siyasi, sosyal ve ekonomik yönden ele alınarak dönemin dergileri, özellikle Edebiyat Dünyası dergisi ele alınacaktır.

“MAYSA VE BULUT” ANİMASYON DİZİSİNİN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS ÖGELERİ BAĞLAMINDA

Kübra GÜVEN — 2023-12-29

Teknolojik gelişmeler, kültürel unsurların aktarımında yeni imkânları beraberinde getirmiş; XX. yüzyılda kendini göstermeye başlayan animasyon, zaman içinde kültür aktarımı açısından önemli bir materyale dönüşmüştür. Bu makalede kültürün animasyonla aktarımı, TRT Çocuk kanalında yayınlanan “Maysa ve Bulut” animasyon dizisi üzerinden incelenmiş ve bahsi geçen animasyondaki somut olmayan kültürel miras ögeleri tespit edilmiştir. “Maysa ve Bulut” animasyon dizisinde, somut olmayan kültürel miras çalışmalarının 5 temel alanından 4’üne karşılık bulunmuştur. “Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar” başlığından mit, masal, kişi adları; “Gösteri Sanatları” başlığından çocuk oyunları; “El Sanatları” başlığından dokumacılık; “Doğa ve Evrenle İlgili Bilgi ve Uygulamalar” başlığından ise halk hekimliği, halk baytarlığı, halk mutfağı, tarım ve hayvancılık ile ilgili örneklere rastlanmıştır. Somut olmayan kültürel miras çalışmalarının temel alanları içinde yer alan “Toplumsal Uygulamalar, Ritüeller ve Şölenler” başlığından ise herhangi bir örnekle karşılaşılmamıştır. Bu arada, makalede “Maysa ve Bulut” animasyon dizisinden alınan fotoğraflara da yer verilerek örneklerin görsellerle desteklenmesi sağlanmıştır.