TÜRKÇENİN TEMEL SÖZ VARLIĞI AÇISINDAN EĞİTİM KONULU ATASÖZLERİ VE KELİME SIKLIĞI

Özet

Sözcükler gelişi güzel kullanımlar değildir. Ait oldukları toplumlara ait izler barındıran canlı bir ruhtur. Bir dilin temel söz varlığını oluşturan en önemli unsurların başında atasözleri gelmektedir. Atasözleri, içerisinde barındırdığı derin anlamları öz şeklinde verebilmesi
haysiyetiyle asırlardır yol gösterici vaziyette kullanılagelmiştir. Bu yönüyle eğitimle yakın ilişki içerisinde bulunan atasözleri hem toplumu hem de bireyi doğruya ulaştırma gayesini üstlenmiştir.
Atasözlerinde ifade edilen durumlar bir nevi tecrübe aktarımı şeklinde önleyici, yol gösterici eğitim yöntemleridir. Bu anlamda toplumların eğitim felsefelerini ortaya koyan önemli unsurlardır.

Bu çalışmada Türkçenin söz varlığı açısından eğitimle ilgili atasözleri ve bunlardaki kelime sıklığının ortaya konulması amaçlandı. Bu sayede millî eğitim sistemimizin oluşmasında, kültürel kodların muhafazasında ve bunların ifade edilişinde atasözleri özelinde söz varlığının önemine dikkat çekmeye çalıştık. İncelediğimiz eğitimle ilgili 167 atasözünde, eğitimli insanların övüldüğü, bazı özelliklerin doğuştan geldiği, erken yaştaki eğitimin daha etkili olacağı, rol model oluşturmada aile ve çevrenin önemi üzerinde durulmuş; atasözlerini oluşturan sözcüklerin sıklık analizinde 398 sözcüğün toplamda 843 kez tekrar edildiği görülmüş, “eğitim” sözcüğünün “yol, terbiye, cahil, alim, bil-, söyle-, ol-” sözcükleriyle anlamsal ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir.